వడ్రంగి పిట్ట. సాయి ప్రసాద్ గారి.

                                                      వడ్రంగి పిట్ట 🐦🌳
(దార్వాఘాటము, మ్రానుగోయిల)

ఉ॥  అంగుళియంత లేని పదునైన కుఠారమువంటి ముక్కుతో
చెంగున చెట్టుబోదెపయి జేరుచు ఠక్కున చెక్కిచెక్కి వ
డ్రంగితనమ్మునుట్టిపడ రమ్యతరమ్మగు గూడు దొల్తు వి
బ్భంగి సుకౌశలమ్మెవరి ప్రాపున నేర్చితె మ్రానుగోయిలా!

మ॥  తలనే సమ్మెటజేసి ముక్కు"నులి"గా తాడించుచున్ చెట్టుపై
వలపుల్ పండగజేయు గూటినొకటిన్ వయ్యారమొల్కంగ నీ
చెలియుంబిడ్డలు సౌఖ్యమందుటకునై,చీకాకు లెక్కింపకో
పులుగా!యెట్టుల సృష్టిజేసెదవె నైపుణ్యంబుతో నీవటన్!

ఉ॥  రంపము లేదు,సాయపడ రాడొకడేనియు పక్షిగాడు నే
వంపులనెట్లు జెక్కవలె పాఠముజెప్పెడి వాడు లేడు, నీ
సొంపుల గూడు కట్టుకొను సూత్రముదెల్పడొకండు నైన నీ
వింపుగ నొంటి చేత శ్రమియింతువె నేర్పడ స్వంతగూటికై!

కం॥  ఢక్కాముక్కీల్ దినుచున్
పక్కాయిండ్లు సృజియించు పనిగాడవు, నీ
చొక్కపు నైపుణ్యమునే
మక్కికి మక్కీనరసిరి మానవులిలలో!

శా॥  సర్వేశుండిడినట్టి జాతిగతమౌ చాతుర్యమే తోడుగా
దుర్వారంబగు వంశవృద్ధికొరకై తోడ్పాటునందింపగా
నుర్వీజంబొక దానినెన్నుకొని యే  ఊతంబు లేకున్న నో
దార్వాఘాటమ!గూడునేర్పరచి సంతానంబు పోషింతువే!

శా॥  ఇల్లుంబిల్లల కంటిపాపవలెనీయిల్లాలు కాపాడగా
నుల్లాసంబుగ మేతదెచ్చియిడి యేవోయూసులన్ జెప్పుచున్
సల్లాపంబులనాడు భాగ్యమరయన్ సంప్రాప్తమౌనే ధరన్
"విల్లా"లందున వేలకోట్లధనమున్ వెచ్చించు మారాజుకున్!

ఆ.వె॥  తరువులెన్నియొ నరికి తలుపులెన్నియొ జేయు
నరునికన్న నీవె నయముగాదె
ఉన్నచోటనుంచి  యుర్వీజమునకింత
కీడుకల్గకుండ గూడుజేయ!

సీ॥  "డబులుబెడ్రూమిండ్ల" కుబలాటమున్ లేక
"ఇందిరమ్మ గృహాల"రంది లేక
"ఇంజనీరు",సిమెంటునిసుకతో పనిలేక
కూలీలు మేస్త్రీల గోలలేక
ఇంటి రుణమునకై ఇరకాటముల్ లేక
నెలనెలాచెల్లించు కలత లేక
నరజాతికున్నట్టి నానావిధాలైన
యావ సుంతయు లేక హాయిగాను

తే.గీ॥  వనములందున ననువైన పాదపమున
చెక్కుకొన్నట్టి గూటిలో చెలువు మీర
పుడకలెన్నియొ పేర్చుచు పడక జేతు
బెంగలంటని దిట్ట "వడ్రంగి పిట్ట"!
🍀🐧🍀🐧🍀🐧🍀🐧🍀🐧🍀
రచన:
ఎస్ సాయిప్రసాద్
9440470774

ప్రజ పద్యం సమావేశము.

  ప్రజ, పద్యం.  సమావేశం.ది14.04.219..

 భాగ్యనగరం, ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ లోని, సురభారతి సమితి గ్రంథాలయములో ప్రజ,పద్యం నిర్వాకులచేత కవి సమ్మేళనము, గ్రంథావిష్కరణలు ది.14.04.19. శ్రీరామ నవమి న ఘనంగాజరిగాయి. 4గ్రంథాలు ఆవిష్కరించారు. నేను వృక్షోరక్షతి రక్షితః అను పద్య పంచకం చదివాను. అందరి పద్యాలు అలరించాయి.
ప్రజపద్యం హృద్యంబయె,
నిజముగనవ్వాణివచ్చి నిల్చినరీతిన్
విజయమునందె వేదిక
అజరామరమౌనుగాత!హాయిగకవితల్.
      ప్రతి కవి నోట పద్యం, శ్లోకం, ఆనందతాండవం చేసింది. సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు రక్తికట్టాయి.  ముఖ్యంగా పట్వర్ధన్ గారి జిలేబి రుచి,పద్యాలకో పద్యాల రుచి జిలేబికో అర్థం కాలేదు. కాని రుచి ఒకదానిని ఒకటి మించింది. నమః .
         

జో అచ్యుతానంద జో జో ముకుందా . 10.04.19.

జో అచ్యుతానంద  జో జో  ముకుందా! 
అన్నమయ్య లాలి పాట. దాని భావము .
     ఈ రోజులలో పసిబిడ్డలు యిండ్లలో పడుకోవటానికి ఊయలలు లేవు. ఏడ్చే పాపల రోదన ఆపటానికి తల్లులకు లాలి పాటలు రావు. సెల్ యుగము కనుక పసివాడు ఏడుపు రాగం ఆలపించగానే , తల్లి ఏమాత్రం కంగారు తొట్రుపాటు లేకుండా సెల్ లో లాలిపాటల యు ట్యూబ్ ఆన్ చేస్తుంది . అన్నమయ్య లాలీ, జోల పాటలు ఆన్ చేసి వినిపిస్తే వినటానికి బాగానే ఉంటాయి. కానీ సంపూర్ణముగా అర్ధం అయ్యేది ఎందరికి.? ముఖ్యం గా ఈనాటి మేటి సెల్ ఫోన్ దేవతగా భావించే నవయుగ, నవ నాగరిక మాతృ మూర్తులకు చక్కగా అన్నమయ్య భావం అర్ధం కావాలనే సదుద్దేశం తో భావాలు వ్రాస్తున్నాను. ఆస్వాదించండి.  
ఒక తల్లి తన కుమారుని పరమాత్మునిగా (రామ, గోవింద ) గా నెంచి నిద్ర పుచ్చే ప్రయత్నం గా ఉయ్యాలను ఊపుతూ , పరమాత్మను ఆతడు ఏ రూపంలో   ఈ దేహం లో  ఉంటాడో , దేహ స్వభావము ఏమిటో? ఈ దేహం లో పరమాత్మ ఎలా ఉన్నాడో ? ఏమి చేస్తే ఈ జీవికి దర్శనమిస్తాడో? ఆధ్యాత్మిక తత్త్వాన్ని వివరిస్తూ అన్నమయ్య తాను గాంచిన (తన దేహం లోనే )పరమాత్మ స్వరూపం వివరించి సాధన మార్గాలను కూడా తల్లి పాత్ర ద్వారా చెప్పిస్తాడు. 
1. తొలుత బ్రహ్మాణ్డమ్ము   తొట్టి గావించి , నాలుగు వేదములు గొలుసు లమరించి !
   బలువైన ఫణి రాజు పాన్పు గావించి , చెలియ డోలికలోన చేర్చి లాలించి !!  జో , జో !  
  భావము : ఓ ! ఆనంద రూపియగు అచ్యుతా! ముకుందా! పరమానందా! జో జో అంటుందా అమ్మ. ముందుగా డోలిక (ఉయ్యేల ) వర్ణన .  ఊయేల తొట్టి బ్రహ్మాన్డము, 4 గొలుసులు  4 వేదాలు (1.ఋగ్ 2. యజుర్ 3.సామ. 4 అధర్వ ). పాన్పు (ప్రక్క) ఫణి రాజు . (ఆది శేషుడు) . ఇటువంటి  ఊయల  లో  3 లోకములనేలు మిమ్ములను ఉంచి  యూపుట  నా పూర్వ జన్మ పుణ్యమే.  
2. తొమ్మిది  వాకిళ్ళ దొడ్డి లోపాలను , క్రూరులగు ఆరుగురు, సాధులైదుగురు 
   అంతట ముగ్గురు మూర్తులున్నారు. తెలివి తెలిపేవాడు దేవుడున్నాడు  !! .   జో , జో ! 
  భావము : ఈ దేహము 9 వాకిళ్ళ దొడ్డి . అనగా ... తెరచిన నవ రంధ్రాలు ( నేత్రాలు 2, చెవులు 2. ముక్కు 2 నోరు 1 , మలము 1. మూత్రము 1.) దొడ్డి వాకిళ్లు  రక్షణ లేనివి . క్రూరులు 6 గురు . ( కామ , క్రోధ , లోభ , మోహ, మద , మత్సరములు) సాదు లైదుగురు . ( జ్ఞానేంద్రియములు . కన్ను ముక్కు చెవి నాలుక చర్మము ) ముగ్గురు మూర్తులు ( సత్వ రజస్ తమో గుణాలు ) తెలివి తెలిపే దేవుడు అనగా జ్ఞానేంద్రియములను అదుపుచేయగల జ్ఞాని ఆయాత్మ శక్తి . ఒకడున్నాడు . 
 3. వీథినొక బాటలో విదితంబు చేయ , వేటలో భేరి మృదంగములు మ్రోయ 
     కోట కోటగాండ్రంత కోలాటమేయ, పేటలో లేని ప్రభువు దొరతనము  చేయ . జో జో !!
  భావము : వీధిలోని ఒక బాటలో ఒక శుభ వార్త వినిపింప , పేటలో భేరి మృదంగములు మ్రోగినవి . కోటలో అందరు కోలాటమాడగా పేటలో లేని ప్రభువు తన దొరతనం చూపాడట. ఈ శరీరమునకు ప్రభువైన ఆత్మ తన అధికారం చూపుతున్నాడని  భావము . ( ఈ భావము కొంత సందేహముగా ఉన్నది ) 
 4. పట్టవలె ఆరుగుర్ని పదిలంబుగాను , కట్టవలె ముగ్గుర్ని కదలకుండగను .
   ఉంచవలె ఒక్కర్ని హృత్కమలమందు , ఉండవలె పండువలె నిండుగాను. జో జో !!
భావము :  కామ క్రోధాది ఆరుగురు  దొంగలను స్వాధీనం చేసుకోవాలి . సత్వరజ స్తమో గుణములను వాటి స్థాయిలో ఉంచాలి . ఒక్క పరమాత్మనే హృదయ కమలంలో ఉంచితే నీవు పండువలె నిండుగా ఉంటావు.
 .5. నీ ముక్కు , నీ చెవ్వు, నీ కన్నుదాన్నే , ఏమి తెలిపారు ఒరే నీ వెవ్వరన్న ?
     ఏమయ్యి తిరిగేటి ఎరుక నెరుగవు , నీ కామ్యమైన దృశ్యము నీవు కనవు . 
భావము :నీవు ముక్కు కన్ను చెవులు ఉన్న దేహానివా? (ఆత్మవా?) లేక దేహములో దాగిన పరమాత్మవా?  ఏమై తిరుగుతున్నావో నీవెరుగవు . నీ కవసరమైన పరమాత్మను నీవు చూడవు . ( నీలోని దైవాన్ని చూడవు )
 6. షడా ధారములు దాటి శిశువును భేదించి , శాస్త్రార్థముల సద్గురువును పూజ చేసి 
    నేతి నేతి  వాక్యముల నేతి  గావించి, ఆతూర్య తుర్యముగ నీవు  వెల్గ .  
.భావము : షడా ధారములు (  మూలాధార, స్వాధిష్ఠాన, మణిపూర, ఆహిత, విశుద్ధ, హంక్షములు (సహస్రారము ) అను షట్ చక్రములు దాటి  వీటి ఫలితమైన శిశువును (వేయి రేకుల మొగ్గను ) దాటి,శాస్త్రార్థముల సద్గురువు నుపాసించి (న +ఇతి =నేతి.. యిది కాదు  )  ఇది కాదు ఇది కాదు అనే తర్క వాక్యము ప్రకారము భగవంతుడు తప్ప వేరేదియు కాదు  అని నీవు ప్రకాశింపవలెను . 
7. ఏల యేడ్చెదవు నీకేమి కావలెనురా?, మేలైన గురుబోధ పాలు త్రాగరా 
    స్త్రీలలో చేరి దుర్బుద్ధి చెందకురా, ఆలించి ఆత్మలో అనుభవము కనరా! . 
భావము : నాయనా ఎందుకేడుస్తావు ? నీకేమి కావలె? మేలైన గురుబోధ అనే పాలు త్రాగు . స్త్రీలలో చేరి చెడుబుద్ధి అలవరచుకోవద్దు . నీ మనసు లగ్నం చేసి ఆత్మానుభూతిని పొందు . 
 8. అదిగో ఆకాశమే అడ్డ దూలంబు,కుదురైన కమలమే  గురు పీఠకంబు 
    పదునాల్గు స్తంభాల బంగారు చేర్లు, పరమాత్మ నిన్నిపుడు పట్టి యూచేరు . 
  భావము : పదునాల్గు స్తంభాల బంగారు చేరులు (త్రాళ్లు )కలిగిన నీ ఊయలకు ఆకాశమే అడ్డ దూలము. కుదురైన కమలమే నీకు గురు పీఠ . నిన్నెల్లప్పుడు  భగవంతుడే పట్టి  యూపుతుంటాడు . 

9.తన వాసన త్రయంబు తొట్టెగావించి , మనసునే దొడ్డ దూలమ్బవత బూని 
   పదునాల్గు స్తంభాల బంగారు మేడ ,పరమాత్మ నిన్నెపుడు పట్టి యూచెదరు .  
 భావము : వాసన త్రయము (లోక వాసన , శాస్త్ర వాసన, దేహ వాసన ) లను తొట్టిగా చేసి , మనసు అనే దూలము ఆధారముగా పదునాల్గు స్తంభాల మేడలో పరమాత్మ  నిన్నిపుడు ఊపుతున్నాడు .  
 10. యుక్తిచే ఎరుక మూర్తి గుర్తు పట్టి , ,సొక్కేటి  ఇంద్రియముల త్రొక్కి పట్టి 
      పట్టేటి తన సుఖము బాగుగా ఎత్తుకొని , ఆనంద భరితులైనారు . 
 భావము : పూర్వ జన్మ జ్ఞానమును(ఎరుక) యుక్తిగా గుర్తు పట్టి , ఎగిసి పడే ఇంద్రియములను త్రొక్కిపెట్టి ఎవడు ఉంటాడో వాడే సుఖము చెందును . ఆనంద భరితుడై ఉండును. 
 11. ఓంకారమను మేటి ఒక తొట్టిలోన , తత్త్వమసి మాట చలువలు గప్పి 
      ఎరుకలో పాపడిని ఏర్పాటు చేసి , ఏడు భువనముల వారు కలయ యూచెదరు. 
భావము : నాయనా గొప్ప ఓంకారమనే  ఉయ్యాల తొట్టి లో (తత్ = ఆ, త్వం = నీవే , అసి = నేనై  ఉన్నాను ) తత్వమసి = ఆ భగవంతుడే నేను . అనే మాటల వస్త్రము కప్పుకొని  ఆ జ్ఞానము లోనే పాపాయిని ఏర్పరచి , ఏడు లోకముల వారు  నిన్నే భగవంతుడని    యూపెదరు . 
 12. ఇడా పింగళ  గంగా యమునల నడుమ, తిరువేణి మద్యము తీరుగా కనుమా !
      పర పశ్యంతి అంతరంగమున , ప్రణవమే సుప్రకాశమై వెలుగుగా !
భావము : ఇడా ,పింగళ, సుషుమ్న  అనునవి మానవ దేహమున సంచరించు అత్యంత ప్రధాన నాడులు . ఇవి క్రింది నుండి మీదకు ప్రసరిస్తాయి.  ముక్కు ఎడమ వైపున ఉండునది ఇడా , కుడి వైపున ఉండునది పింగళ . కుడి ఎడమలకు మధ్యన ఉండి బ్రహ్మ రంధ్రమును ఆవరించి యుండునది సుషుమ్న నాడి . గంగ యమునల నడుమ పవిత్రమైన సరస్వతి నది ఉన్నట్లే ఇడా పింగళ నాడుల మధ్యన గల బ్రహ్మ రంధ్రమును కనుమా !అనగా పరమాత్మ స్థానమును కనుగొనుమని అర్ధము.  పర , పశ్యంతి, మధ్యమ, వైఖరి  అను 4 పదాలు పరబ్రహ్మ తత్త్వ విచారణలో వాడు పదములు. విత్త నము మొలకెత్తుటకు సిద్ధముగా నుండుట (పర ) మొలక కనబడుట (పశ్యంతి) ఎదిగి వృక్షమగుట  (మధ్యమ) పూలు కాయల నిచ్చుట (వైఖరి.) ఈవిధమైన మనసుతో ప్రణవము చక్కగా ప్రకాశిస్తూ వెలుగుతుంది . 
 13. కంటి మింటి ఏక సూత్రమైనావు , కంటి పాపాల నడుమ నంటి ఉన్నావు 
       అంటి అంటి నీ జీవములందు కొన్నావు , రెంటి జంటనే నడుమనే అంటి ఉన్నావు . 
భావము : నీ కంటికి ఆకాశానికి ఒకే సూత్రముగా ఉన్నావు. కంటి పాపాల మధ్యన అంటి ఉండి ప్రాణం పోసుకొన్నావు . (పూర్వ జన్మ, ఈ జన్మల నడుమ అంటి ఉన్నావు. )

 14. సజ్జనుల సంగతికి సాధువైనావు , దుర్జనులు సంగతికి దూరమైనావు 
      రణ విశ్వ కర్మాన ప్రణవమైనావు . గండు తుమ్మెద వోలె ఘనుడవైనావు . 

భావము : నీవు సజ్జనుల స్నేహముతో సాధువై , దుర్జనులకు దూరమై, బ్రహ్మ (విశ్వ కర్మ ) కార్యములలో ప్రణవమై గండు తుమ్మెదవై ఆనందంగా మధువును జుఱ్ఱు కొనుచు ఘనుడవైనావు. 





  

2024.క్రోధి. 23. శోభకృద్రాణి. ప్లవ ఉగాది, 2021..13.4.21.వికారి, ఉగాది శుభాకాంక్షలు.2019-20.

                     క్రోధికాహ్వానం 2024-25.

"శ్రీక్రోధి" వత్సరంబిది

చక్రభ్రమణంబు వలన షష్ఠిన నొకటై

విక్రాంతిగూర్ప పుడమికి

చక్రాయుధు క్రీడవలన చక్కగ వచ్చెన్. 1

క్రొత్తవత్సరాన కొమ్మలదాగిన 

కోయిలమ్మ కోరె క్రోధినిపుడు

"తలలు ద్రుంచుమమ్మ!దౌష్ట్యంపు నరులకు

తలను వంచుమమ్మ ధార్మికులకు!.2. 

నామము "క్రోధి"యైనను, జనైక హితాంతర రాగమూర్తివై

ప్రేమను బంచుమమ్మ!కరరేఖలు మార్చుచు జీవితమ్మునన్

సేమము గూర్చ రమ్మిటకు శ్రీవరదాయినియై శుభంబుగన్

వేమరు పంచమాన నిను వేడెద కోయను సుస్వరాంజలిన్.3.

క్రోధము జూపుమమ్మ!మదికూరిమి దప్పిన రక్కసాత్ముపై

క్రోధము జూపుమమ్మ!సుమకోమలి శీల విఘాతనీచుపై

క్రోధము జూపుమమ్మ!పలుఘోరములన్ సృజియించు నేతపై

క్రోధముజూపుమమ్మ! జనఘోషకు కారణమైన వారిపై.4.

పేదసాదల హృదయాలు ప్రియముగూర్ప

కవులసౌజన్య సౌహితీ కడలిపొంగ

మమత సమతలు సదమల మానవతులు 

ఘనత జనతను పండింప కదలు క్రోధి. 5.

ఆయురారోగ్య భాగ్యాల నమరజేసి

భావి జీవనమందున ప్రగతి నిడుమ!

చింతలేనట్టి యోగంబు నంతజూపి

క్రోధి వత్సర! నినుగొల్తు కూర్మిదనర. 6.

  

        

                  

                                     

వికారి నామ ఉగాదికి స్వాగతం.

ఉ: కమ్మని గున్నమావిన వికారకషాయిత లేజిగుళ్ళనున్

     ఇమ్ముగ మెక్కి చొక్కి తనచిత్తముకుత్తుక రాగబంధమై

     నెమ్మిని జేరుచున్ సతిని నేర్పుగ లాలనజేసి కో యనిన్

     రమ్మనె శ్రీవికారిని ధరాతలమంతయు స్వాగతమ్మనన్.

ఉ: వేకువలేచి పర్వమున వీధిని గేహము శుభ్రపర్చి-యే

     వ్యాకులపాటులేక సిరివర్థిల స్నానమొనర్చి లక్ష్మియై

     తా కులదైవముంగొలిచి ధైర్యముగా పతిచెంతకేగి-యో

     శ్రీకర రామ!లెమ్మనును సిగ్గులమొగ్గ, యుగాదివేళలన్.

ఆ.వె:వేపపూతదెచ్చి వెండి గిన్నెనునుంచి

         తీపి పులుపు రుచియు తిక్తమెల్ల

         చెఱకురసమునందు చేడియ కలుపంగ

         నా వికారి వచ్చె నవ్య రుచుల.

ఆ.వె: ఓ వికారి!భావి జీవన గమనాల

         నీ వికారచేష్టలేవి చూప

         వలదు, నీదు దయను వర్థిల్లజేయుమా!

         నిత్యపూజసేతు నీమమలర!

తే.గీ: పుడమిదేవత నీరాక పులకరించి

         పొంగిపోవును నీ స్పర్శ స్ఫూర్తి తోడ

         పచ్చదనమును నిలువెల్ల పఱచుకొనుచు

         సర్వశుభములగల్గించు శర్వుపగిది.

తే.గీ: ఆరు రుతువులబోలిన నారు రుచులు

         వేరువేరుగ ననిపించు, తేరిచూడ

         నన్ని పరమాత్మ సృష్టిగా నలరుచుండి

         నొక్కటౌగాదె నాధ్యాత్మ దృక్కులకును.

తే.గీ: వేలప్రాణుల మదనుడు వింటితోడ

         పుష్పబాణాల సంధించి మోహతతిని

         రగులజేయును మోదంబు మిగులగలుగ

         విశ్వప్రేమయె జగమంత వెలుగులీన!

ఆమని వర్ణన...ప్లవ నామ ఉగాది.

     

        భూమికి  బుల్కరింతలయి భూజములన్నియు సిగ్గుమొగ్గలై

        రామదృగంచలంబులను రమ్య సుశోభిత హాసభాసమై

        ఆమని వచ్చెనోయనగ నంచిత పంచమ సుస్వరంబునన్

        గోముగ మావికొమ్మలను కోయిల బృందముగూసె తీయగా!

        ప్లవనామ వత్సర పరిచిత నారియై

                  వనమెల్ల పులకింప వసుధ నడచె

        కోకిల కంఠమై కుహుకుహు ధ్వానాల

                  పంచమస్వరమున పాటబాడె

        పువ్వు పువ్వునజేరి పొంగు సుధలయట్లు

                   రసరమ్య రుచులను రసనకొదవె

        పువ్వువిల్కాని కామోదయోగ్యంబగు

                    శృంగారభావాల చెలగిచూపె

          ప్రాణికోటికి కొంగ్రొత్త పరిమళాల

          చిగురుటాశల దొడుగంగ చేరెనిపుడు

          గాది యాయురా రోగ్య భాగ్యాలు నిండ

          జేయ మానవాళి మదికి చింతదీర్చ.

          వన్నెలొల్కెడు వాసంత సన్నుతాంగి

          షడ్రసంబుల లేహ్యంబు సంతరించి

          నవ్య శోభలు పంచగ నడచివచ్చె

          నీ యుగాది పర్వమున మహేశుకృపను.

          వన్నెలొల్కెడు వాసంత సన్నుతాంగి

          షడ్రసంబుల లేహ్యంబు సంతరించి

          నవ్య శోభలు పంచగ నడచివచ్చె

          నీ యుగాది పర్వమున మహేశుకృపను.

ఈనాటి నవ వసంతలక్ష్మి "శుభకృత్త"నే పచ్చని చీరతో శోభాయమానంగా

వచ్చింది. తుమ్మెద రెక్కల కురులలో తురిమిన మల్లెచెండుతో. కలువకన్నుల

కాంతి రేఖతో , చెలువము పంచాలని పెంచాలని ప్రకృతిని పరవశింప చేయాలని.....            

వసంత లక్ష్మీ స్తుతి.2.04.22.

అమ్మా! వసంత లక్ష్మీ!

ఇమ్మా! మమ్మాదరించి యీప్సితతతులన్

లెమ్మా! "శుభకృతు"నీవై

కొమ్మా! మావందనముల కువలయనేత్రా!.1

పచ్చదనమెల్ల ప్రకృతింబరచి పరచి

నూతనోత్సాహమంతయు నూరిపోసి

క్రొత్త యాశల చిగురుల గూర్చికూర్చి

శోభలందించరావె మా "శుభకృతనగ".2

మాకు సతతంబు కాపువై మసలుమమ్మ!

సర్వగ్రహశాంతి లోకాల సలుపుమమ్మ!

వేప పచ్చడి షడ్రుచుల్ చూపుమమ్మ!

తీయ తీయని సుఖముల దేల్చుమమ్మ!.3

అందరికి ఉగాది శుభాకాంక్షలు. 2023.

     శోభకృద్రాణి (వసంతలక్ష్మి)కి స్వాగతం.

  చం. శుభక‌‌ృతు వత్సరంబు తన సుందర డెందము జూపి ప్రేమమై

        శుభముల నీనె, నీవటులె ‘‘శోభక‌‌ృతాఖ్య’’వు గాన మాతవై

        అభయము నీయుమమ్మ; దరహాస ప్రకాశ విలోకనాత్మవై

        విభవములెల్ల మేము గని విజ్ఞతనుండ ‘‘వసంతలక్ష్మిరో !’’

  చం.  కవులకు చిత్రకారులకు కమ్మని భావ పరంపరల్ సదా

        నవరసపూర్ణమై విరిసి నాణెపు గారవమందుటయ్యదే

        తవ ఘన పాదపద్మముల దాకిన సత్ఫలమందు నేనిటన్

        భువనమనోహరీ! సుగుణభూషణ భాస! ‘‘వసంతలక్ష్మిరో! ’’

  ఆ.వె. గున్నమావి చెట్టు గుబురులందున దాగి

        కొమ్మ లేతచివురు కొరికె పికము

        స్వరము మారిపోయి పంచమస్వరముగా

        శుభము బల్కుచుండె ‘‘శోభకృతుకు’’.

 ఆ.వె.  చేదు తీపి వగరు చింత పులుపులోన

        కారముప్పు వేసి కలియగలిపి

        కంకణాల కాంత క్రమముగ వడ్డింప

        దీటురాదు సుధయు దీనిముందు. 

 ఆ.వె.  గ్రహములెల్ల మాకు రక్షణ గల్పింప

        భావి జీవితాలు తావులలరు.

        శుభము సౌఖ్యమీయ ‘‘ శోభకృద్రాణిరో!’’

        దీవనాళి నిమ్ము తిరముగాను. 

              సర్వే జనా; సుఖినో భవన్తు!

        భాగ్యనగరం.                     పొన్నెకంటి సూర్యనారాయణ రావు. 

        మల్కాజ్గిరి.                       భాషాప్రవీణ, ఎం,ఏ. (తెలుగు)

        6300985169.                     విశ్రాంతాంధ్రోపాధ్యాయుడు.

 అందరికి ఉగాది శుభాకాంక్షలు.

             ‘‘ శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము!

 1. రాజకీయాల రచ్చలే రగులుచుండి., బుద్ధిహీనులు నాగులై బుసలుగొట్ట

   సంఘమందున సజ్జనుల్ సమయకుండ., శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము.

 2. మానవత్వాలు ప్రేమలు మంటగలసి., దానవత్వాల జృంభణల్ ధరణి బెరిగె.

   ధర్మబద్ధపు బంధాల దారిజూపి.,  శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము.

 3. సకల సద్గుణభాసిత సౌమ్యులెల్ల., అణగియుండిరి కొందఱి యాగడాల

   సాధువుల గాచు భారమ్ము సరిగనీదె., శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము.

 4. వాయుకాలుష్యముంజేయు ప్రల్లదులను., నీటికాలుష్యముంజేయు నీచజనుల

   శిక్షపాల్జేసి సంఘాన శ్రేయమలర., శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము.

 5. రక్ష గూర్చు మహోన్నత వృక్షములను., ప్రాణ వాయువునిచ్చెడు పాదపాల

   గూల్చి సంపదల్ పొందెడు క్రూరజనుల., శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము.

 6. రాచరికమైన పోకడల్ రమ్యమనుచు., సాగుచుండిరి పాలకుల్ సాహపాన

   ప్రజల స్వేచ్ఛను కాపాడి పాడిసేసి., శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము.

 7. న్యాయమార్గాన పయనించు నరుని యునికి., కత్తి మీదను సాముగా మిత్తిజూపు

  ధర్మబలమును సమకూర్చు తల్లివౌచు., శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము.

 8. అభము శుభముల నెఱుగని యబల భవిత., చిదుము చుండె కామాంధులు సిగ్గుమాలి

   వారి యాటలు కట్టించి తీరుమార్చి., శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము.

 9. షడ్రసంబుల నొక్కచో సంతరించి., భక్తి భావాన నద్దాని పంచుకొనుచు

   ఈ ‘‘యుగాది’’ని హృద్వీధి నింపుగూర్ప., తలచుకొనుచున్న మమ్ముల దయనుజూచి,

   శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము.

10. అన్ని రాశుల ఫలితముల్ హ్లాదమొదవ., రాజ పూజ్యంబె యధికమై రాణకెక్క

   భాగ్యలక్ష్మియె సత్క‌ృపన్ పరిఢవిల్ల., శోభకృన్నామ వత్సరా! శుభములిమ్ము.

   

                    సర్వే జనా; సుఖినో భవన్తు!

        భాగ్యనగరం.                     పొన్నెకంటి సూర్యనారాయణ రావు. 

        మల్కాజ్గిరి.                       భాషాప్రవీణ, ఎం,ఏ. (తెలుగు)

        6300985169.                     విశ్రాంతాంధ్రోపాధ్యాయుడు.      

                            క్రోధికాహ్వానం 2024-25.

"శ్రీక్రోధి" వత్సరంబిది

చక్రభ్రమణంబు వలన షష్ఠిన నొకటై

విక్రాంతిగూర్ప పుడమికి

చక్రాయుధు క్రీడవలన చక్కగ వచ్చెన్. 1

నామము "క్రోధి"యైనను, జనైక హితాంతర రాగమూర్తివై

ప్రేమను బంచుమమ్మ!కరరేఖలు మార్చుచు జీవితమ్మునన్

సేమము గూర్చ రమ్మిటకు శ్రీవరదాయినియై శుభంబుగన్

వేమరు ప్రస్తుతింతు నిను విజ్ఞులు మెచ్చ కృతజ్ఞతాంజలుల్.2.

క్రోధము జూపుమమ్మ!మదికూరిమి దప్పిన రక్కసాత్ముపై

క్రోధము జూపుమమ్మ!సుమకోమలి శీల విఘాతనీచుపై

క్రోధము జూపుమమ్మ!పలుఘోరములన్ సృజియించు నేతపై

క్రోధముజూపుమమ్మ! జనఘోషకు కారణమైన వారిపై. 3.

క్రొత్తవత్సరాన కొమ్మలదాగిన 

కోయిలమ్మ కూసె క్రోధమెలర

తనను బాలగణము దర్పాన రెట్టింప

మితముగల్గు స్పర్ధ మేలుగాదె!.4. 

పేదసాదల హృదయాలు ప్రియముగూర్ప

కవులసౌజన్య సౌహితీ కడలిపొంగ

మమత సమతలు సదమల మానవతులు 

ఘనత జనతను పండింప కదలు క్రోధి. 5.

ఆయురారోగ్య భాగ్యాల నమరజేసి

భావి జీవనమందున ప్రగతి నిడుమ!

చింతలేనట్టి యోగంబు నంతజూపి

క్రోధి వత్సర! నినుగొల్తు కూర్మిదనర. 6.

  

        

                  

జెజెయస్. కార్మిక సంక్షేమం

కార్మిక సంక్షేమం.jjs.

 1.  రెక్కలు నమ్ముకొంటివి నిరీక్షణసేయక స్వీయవృత్తులే
      డొక్కలునింపునంటివిపుడొక్కడు నిన్దరిజేరబూని, యీ
      చిక్కులచిక్కుటేలయని చేతలనొల్లక వట్టిచేతులన్
      దిక్కులుచూపుచుండ కడు దీనుడవైతివిగాదె కార్మికా!

 2.  నీవు లేనట్టి రంగంబు నెఱుగలేము
      నిత్య చైతన్యజీవిగ నిన్నునెంతు
      కష్టజీవులుపడు కడగండ్లు తొలగు
      కాలమేరాదొ యీ కలికాలమందు.

 3. చెమట చిందించి సీమలన్ సిరులు నింప
      నల్ల బంగారు గనులందు తెల్లవార్లు
      కర్మసిద్ధాంతమును నమ్మి కాలుకదుపు
      కార్మికా! నీదు సంక్షేమ కార్యమేది?

  4. ఎన్ని పనులైన సాగు నీవున్న చోటె
      కులము మతములనెంచని కోవిదుండ!
      ధర్మ సంచారి వౌచును ధరణియందు
      సర్వహిత కాంక్షివగుటకు సాక్ష్యమేల?

 5.  వసతిగోరగ ముందుండు పనినిజేయ
      భుక్తిగూర్పగ నిరతంబు పొలమునందు
      రాజ్యపాలన సాగ సారథి యతండె
      కార్మికుడులేక యొనగూడు కార్యమేది?

        స్వీయ రచన. "భాషాప్రవీణ." జొన్నలగడ్డ జయరామ శర్మ.
                                                           యం.ఏ. తెలుగు.
                                                           భాగ్యనగరం.
            ( వీరు నా సాహితీ మిత్రులు.) పొన్నెకంటి.
జె.జె.యస్.       తొలకరి చినుకులు.రైతు తలపులు.

             1. సాయమెవరిని కోరని సైరికుండ!
                 కానికాలాన కడగండ్లు కలుగుచుండు
                 కష్టసుఖములు నీచోచ్చగతులు గలవు
                 రైతుబ్రతుకున మార్పులు రాకపోవు
 2. చుక్కలదారి నుండి యిక చూపు మరల్పుము మానవాళికిన్
     దిక్కగు నీవిటుల్ సతము దీనతనుండగ జూడలేము  నీ
     మ్రొక్కిన మ్రొక్కులందనిసి మోదముగూర్పగ వానదేవుడే
     గ్రక్కున సాగివచ్చె కలకాలము నిల్చునె నీదు కష్టముల్ ?
 3. అండ దైవమెయంచు మండుటెండను సైచి
                             మడినంత చెమ్మటం దడిపినావు
      మెరకపల్లమ్ములన్ మఱి మఱి పరికించి
                               సమతలమొనర్చుచు సాగినావు
       నాగేటిచాలునన్ నైపుణ్యమొప్పార
                                చక్కనౌ వరుసలన్ సల్పినావు
        పంటకాల్వలదీసి పెంటపోగులజిమ్మి
                               దుక్కిదున్నంగ ముందుండినావు
        కూడు గూడును గుడ్డను కూర్మినొసగు
        అన్నదాతవు నీకన్న నెన్నదగిన
         దైవమెవరన్న లోకాన ? తలప నీవె
         సిరులు పంచెడు నిత్య కృషీవలుడవు.
 4. తొలకరి చిన్కులంగనుచు తొయ్యలి చయ్యన నాథుజేరి వ్యా
      కులపడనేల నాథ!మన కోరికలెల్ల ఫలింపజేయగా
      తొలకరియేగుదెంచె ఘన తోయదముల్ వినువీధి సాగెడున్
      పొలమున బంటవోలె ననుభూతినిబొందెద మాతృమూర్తినై.
 5. సరసననున్న భార్యగని సంతసమందుచు రైతుబల్కె యీ
      కురిసెడి వానకుంబొలము కోరికమీరగ పంటపండ నీ
      తరుణమునందునే ఋణముదప్పక దీరిచి వేడ్కతోడ కా
      పురమునకంపగా నగును పుత్రికలన్ మఱి అత్త యిండ్లకున్.

                                     జొన్నలగడ్డ జయరామ శర్మ.

 
       

కన్నె బంగారు విలాపం

కన్నెబంగారు విలాపం.

భారత దేశమన్బరగు పావన ధార్మిక క్షేత్రమందు నో
నారిగబుట్టుటంగనగ నాదగు పూర్వకృతంపుపాపమో!
వారిజనేత్రుడౌ హరి యవారిత శాపము నీనుటోజుమీ
క్రూరమృగంబులై తిరుగు కూళలు గొందఱు చంపజూచెడున్.

పుట్టకముందెచూచి మము పూజకునోచని పూవుకైవడి
న్నెట్టివిచక్షణల్సలుప నేరక గొందఱు మాతృమూర్తులే
గిట్టగజేయుచుండుటలు, కీచకరూపులకమ్మజూపుటల్
మెట్టిన ఇంటకాల్చుటలు, మీరెను మాతలరాతలై యిటన్.

వంశ వృక్షంబు నిలుపగ వసుధలోన
కొడుకె తగినట్టివాడని  కూర్మితోడ
తల్లిదండ్రులు భావింప ధర్మమగునె?
మేల్మి సంతాన క్షేత్రాలు మేముకాదె?

మోక్షము నిచ్చువాడనుచు,పూర్ణశశాంకుడటంచునెంచి,స
ల్లక్షణ లక్షితుండనుచు, లాలనజేతురు పుత్రమోహముం
గక్షనుగట్టిమమ్ము నరకమ్మున ద్రోతురదేమిపాపమో
శిక్షలు లేవుగా తమకు శీర్షముదీయుటతప్ప వేరుగన్.

ఓయి పురుషుడ!నీకెప్డు దోయిలొగ్గి
వందనంబుల నర్పింతు వసుధయందు
కన్నెబంగారు రక్షించి కాచిచూడు
వెల్గులీనును జగతికి వివిధగతుల.

రవీంద్రుని భావాలకాంధ్రానువాదం.

గురుదేవులు రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ భావాలకు ఆంధ్రానువాదం.

తే.గీ. దయయు ప్రేమైక గంథముల్ తనివిదీర
         నింటనింపిన బోనేల నీశు దరికి?
         పూజసేయంగ వేవేల పూలతోడ
         భక్తి తత్త్వంబునెఱిగిన ప్రాజ్ఞులకును.
భావము.. ఓ మానవా!దయ, ప్రేమ అనే సుగంధాలను నీ యింటిలో

తే.గీ. మనసునందలి గర్వంబు మచ్చరంపు
         చీకటుల ద్రుంచ యత్నంబు సేయవలయు
         కాంతివంతము నీకది క్రాంతిగూర్చు.
         దీపముంచగబోనేల దివ్యుకడకు ?

తే.గీ. శిరము వంచగ నేటికి శివుని గుడికి
         తోడివారికి వినయాన తోడునిలచి
         తప్పు జరిగిన నిలువెల్ల తాపమంది
         పూర్ణమైనట్టి జ్ఞానివై ముందుకేగు.

తే.గీ. పూనుకొనగను పేదల పుష్టికొఱకు
         యత్నముంజేయ దళితుల హాయిగోరి
         యువత ప్రగతికి సతతంబు నూతమీయ
         గుడికిబోనేల మానవా మడులుగట్టి?

తే.గీ. నీదు కాఠిన్య వచనాల బాధజెంది
         కుములువారిని దరిజేరి కూర్మిదనర
         క్షమనువేడుము సరియగు క్షణమునందు.
         వేడనేలకో శివుని నీ గోడుదెలిపి?

హేవళంబి కాహ్వానం.

  హేవళంబి నామ సంవత్సర ఉగాది ఆహ్వానం. శుభాకాంక్షలు.

   వద్దన్నా కద్దన్నా వదలక వెంటాడేది, తన బలం చూపేది
   ఇతరుల బలహీనతలను సున్నితంగా  తఱచి చెప్పేది
    కవులకైతే కలం, మిగిలిన వారికైతే  కాలం!!
            ఈ రోజునుండి సంవత్సరం దాకా నీపేరు "హేవళంబి"
    చైత్రం నుండి చిత్ర విచిత్రాలు సౌగంధికాలు మొదలై
    నవ ప్రభావిత మావి చివురుల చాటున కోయిలలై
    అర్థవికసిత నవలావణ్య అధరామృతమాను షట్పదములై
    ఊహలకు ఱెక్కలు తొడిగి ఉదయభానుని తాకగలవైన
     భావపరంపరలను భద్రపఱచుకొన్న  సుకవులై...
     కుంచెకు కొంచెం ప్రాణం, మరి కొంచెం త్రాణం అద్ది
     ప్రతి గీతకు గీతంత విలువనిస్తు, రంగుల ప్రపంచాన్ని చ్చే
                      చిత్రకారులై .
     వెలసిందెవరో కాదు. నీవే...
              వేములో చేదును సృజించి, వేయేండ్ల జీవితమిచ్చినా
              క్రొత్త బెల్లంలో తీపి నింపి, భార్యగా పోలిక నిచ్చినా
              ఉప్పులోసముద్రాన్ని, సముద్రంలో ఉప్పు నింపినా
              కారం లో మమకారం కలిపి, కాపురాలు చేయించినా
      మావి పులుపులో , మానవ జీవన చిగురుదొంతరలు దాచినా
              వగరులో కొంచెం పొగరు కలిపి భారతీయునిగా చూపినా
          అదెవరో కాదు. నీవే....
           సహజంగా సామాన్యులు పొగడ్తలకు లొంగుతారు
            నీవీ జాతికి చెందవని తెలుసు, కాని మేమాశాజీవులం.
          గతాన్ని మరచి , వర్తమానాన్ని అనుభవిస్తు , భావి
           జీవితానికి ఎఱ్ఱ తివాచీ పరచే తెల్లని మనసున్న నల్లవాళ్లం.
      హేవళంబీ!
       మేము తెలిసీ తెలియక చేసిన ప్రకృతి విరుద్ధాలను మన్నించి
       వాతావరణ కాలుష్య ఘాతుకాలకు వార్నింగ్ తో వదలి
       మా జీవితాలను ఆధ్యాత్మిక, సాంఘిక, మానవీయతల పట్ల
        మరలించి, ప్రతి ఒక్కరి జీవితం సార్థకం, ఆనందమయం చేయాలని  మనసారా కోరుతు...
                                        పొన్నెకంటి సూర్యనారాయణ రావు.